Etkinlik-Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 6.sınıf 1.dönem 5.haftaTelif Hakları Rehberi

Telif Hakları Rehberi - Türkiye

📖

Atıflı Kullanım

Atıflı Kullanım Nedir?

Atıflı kullanım, başkasının telif hakkı koruması altındaki eserini kullanırken, eserin sahibini ve kaynağını belirtme yükümlülüğüdür.

                        Önemli: Atıf yapmak tek başına telif hakkı ihlalini önlemez, ancak etik bir zorunluluktur.
                    

Doğru Atıf Nasıl Yapılır?

Eserin adı ve yazarı
Yayın tarihi ve yeri
Kaynak URL'si (dijital içerik için)
Lisans bilgileri (varsa)

Örnek Atıf:
"Bu görsel [Eser Adı] adlı eserden alınmıştır. Yazar: [İsim], Tarih: [2024], Kaynak: [URL]"

⚖️

Adil Kullanım

Adil Kullanım Nedir?

Adil kullanım, belirli koşullar altında telif hakkı sahibinin izni olmadan eser kullanımına izin veren yasal bir kavramdır.

Türkiye'de Adil Kullanım Durumları:

Eğitim Amaçlı: Ders materyali olarak sınırlı kullanım
Eleştiri ve İnceleme: Eseri analiz etmek için alıntı
Haber Amaçlı: Güncel olayları aktarmak için
Araştırma: Akademik çalışmalarda sınırlı kullanım
Parodi: Mizahi amaçlı dönüştürüm

Dikkat: Adil kullanım sınırları kesin değildir ve mahkeme kararıyla belirlenir. Ticari amaç varsa adil kullanım kapsamı daralır.

Adil Kullanım Kriterleri:

Kullanım amacı (ticari/eğitsel)
Eserin niteliği
Kullanılan kısmın oranı
Piyasa değerine etkisi

🚫

Korsan Ürün

Korsan Ürün Nedir?

Korsan ürün, telif hakkı sahibinin izni olmadan çoğaltılan, dağıtılan veya satılan ürünlerdir.

Korsan Ürün Türleri:

Yazılım Korsanlığı: Lisanssız program kullanımı
Müzik/Film Korsanlığı: İzinsiz indirme/paylaşım
Kitap Korsanlığı: İzinsiz fotokopi/dijital kopya
Oyun Korsanlığı: Crack'li oyun kullanımı
Marka Taklidi: Sahte ürün üretimi

Yasal Sonuçlar:
• 1-3 yıl hapis cezası
• 5.000-100.000 TL adli para cezası
• Tazminat yükümlülüğü
• Ürünlerin müsaderesi

Korsan Ürünlerden Nasıl Kaçınılır?

Resmi satış kanallarını tercih edin
Lisans belgelerini kontrol edin
Şüpheli düşük fiyatlardan kaçının
Yasal alternatifler araştırın

🏛️

Yönetici Kurum

Türkiye Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT)

Türkiye'de telif hakları işlemlerini yöneten ana kurumdur.

İletişim Bilgileri:
📧 E-posta: info@turkpatent.gov.tr
📞 Telefon: 0312 303 10 00
🌐 Web: www.turkpatent.gov.tr

TÜRKPATENT'in Görevleri:

Telif hakkı tescil işlemleri
Patent ve marka başvuruları
Fikri mülkiyet hakları koruması
Uluslararası anlaşmaların uygulanması
Eğitim ve bilinçlendirme faaliyetleri

Diğer İlgili Kurumlar:

MESAM: Müzik eserleri telif hakları
MÜYAP: Fonogram yapımcıları hakları
FILMSAN: Sinema eserleri hakları
BEŞİR: Bilgisayar programları hakları

                        Önemli: Telif hakkı otomatik olarak doğar, tescil zorunlu değildir. Ancak tescil ispat kolaylığı sağlar.
                    

🔧

Sorun Çözümü

Telif Hakkı İhlali Durumunda Yapılacaklar:

1. Dostane Çözüm:

İhlal eden kişi/kurumla iletişime geçin
Durumu nazikçe açıklayın
Çözüm önerileri sunun
Yazılı anlaşma yapın

2. İhtarname Gönderimi:

Avukat aracılığıyla resmi ihtar
İhlal detaylarını belirtin
Süre tanıyın (genellikle 7-15 gün)
Yasal sonuçları bildirin

3. Yasal Süreç:

Hukuk Mahkemesi: Tazminat davası
Ceza Mahkemesi: Suç duyurusu
İcra Takibi: Alacak tahsili
İhtiyati Tedbir: Acil durdurma

Gerekli Belgeler:
• Telif hakkı belgesi
• İhlal kanıtları (ekran görüntüsü, fotoğraf)
• Zarar tespit raporu
• Tanık beyanları

4. Alternatif Çözüm Yolları:

Arabuluculuk: Tarafsız üçüncü kişi aracılığı
Tahkim: Özel hakem kurulu
WIPO Arabuluculuk: Uluslararası uyuşmazlıklar

⚡

Cezai İşlemler

Telif Hakkı İhlalinin Cezai Sonuçları:

Hapis Cezası:
• Basit ihlal: 1-3 yıl
• Ticari amaçlı: 2-5 yıl
• Örgütlü suç: 3-8 yıl

Adli Para Cezaları (2024 yılı):

Bireysel kullanım: 5.000-25.000 TL
Ticari amaçlı: 25.000-100.000 TL
Tekrar eden suç: Ceza iki katına çıkar
Örgütlü suç: 100.000-500.000 TL

Ek Yaptırımlar:

Müsadere: Korsan ürünlerin el konulması
İmha: Sahte ürünlerin yok edilmesi
İşyeri Kapatma: 1 ay-1 yıl arası
Mesleki Yasaklama: Belirli süreyle

Tazminat Hesaplama:

Gerçek Zarar: Kaybedilen gelir
Yoksun Kalınan Kar: Potansiyel kazanç
Manevi Tazminat: 1.000-50.000 TL
Avukatlık Ücreti: Mahkeme kararıyla

Zamanaşımı Süreleri:
• Ceza davası: 8 yıl
• Tazminat davası: 10 yıl
• İcra takibi: 10 yıl

Ceza İndirimi Durumları:

İyi hal indirimi (1/6 oranında)
Etkin pişmanlık (1/3 oranında)
Uzlaşma (cezanın ertelenmesi)
İlk kez suç işleme (erteleme)

📝 Bilgi Testi

Soru 1: Atıf yapmak telif hakkı ihlalini tamamen önler mi?

A) Evet, atıf yeterlidir

B) Hayır, atıf etik bir zorunluluktur ancak yasal izin gerekir

C) Sadece ticari kullanımda gereklidir

D) Sadece akademik çalışmalarda yeterlidir

Soru 2: Türkiye'de telif hakları hangi kurum tarafından yönetilir?

A) Kültür ve Turizm Bakanlığı

B) Türkiye Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT)

C) Adalet Bakanlığı

D) Milli Eğitim Bakanlığı

Soru 3: Korsan ürün kullanımının cezası nedir?

A) Sadece para cezası

B) 1-3 yıl hapis ve 5.000-100.000 TL para cezası

C) Sadece uyarı

D) Ürünün geri verilmesi yeterli

Soru 4: Adil kullanım kapsamında hangi durum yer almaz?

A) Eğitim amaçlı kullanım

B) Eleştiri ve inceleme

C) Ticari amaçlı tam kopyalama

D) Parodi yapımı

Soru 5: Telif hakkı ihlali durumunda ilk yapılması gereken nedir?

A) Hemen dava açmak

B) Dostane çözüm arayışı

C) Polise şikayet etmek

D) Sosyal medyada paylaşmak

0/5

Testi tamamladınız!

Sonucunuza göre öneriler...

1 / 5

Social Widget